2021

	Autorzy: Praca zbiorowa pod red. Janusza Gmitruka, Tadeusza Skoczka, Tadeusza Paneckiego, Józefa Smolińskiego Tytuł: Gorzki smak zwycięstwa. Polski bilans II wojny światowej Miejsce wydania: Warszawa Rok wydania: 2021 ISBN: 978-83-790-133-57 Oprawa: miękka Ilość stron: 406 Publikacja stanowi zbiór 16 tekstów, podzielonych na trzy części. W części I "Żołnierski trud i ofiara krwi" znajduje się sześć artykułów, w części II "Straty wojenne, osobowe i materialne" również sześć artykułów, natomiast w części III "Gorzkie zwycięstwo" cztery teksty. Intencją autorów było m.in. udzielenie odpowiedzi na pytanie, czy czerpiąć z bogatej skarbnicy naszych dziejów wyciągnęliśmy właściwe wnioski z historii, czy postępujemy mądrzej, roztropniej, czy nie popełniamy już raz popełnianych błędów, czy stosujemy się do dewizy: Historia magistra vitae est?

	Autorzy: Praca zbiorowa pod red. Janusza Gmitruka i Tadeusza Skoczka Tytuł: Wojsko. Historia wojskowa. Bezpieczeństwo Polski, Zbiór studiów ofiarowanych Profesorowi Tadeuszowi Paneckiemu z okazji siedemdziesiątych urodzin. Miejsce wydania: Warszawa Rok wydania: 2021 ISBN: 978-83-66640-47-4, 978-83-7901-324-1 Oprawa: twarda Ilość stron: 540 Publikacja stanowi zbiór 31 tekstów podejmujących tematykę wojska, historii wojskowości oraz zagadnień obejmujących bezpieczeństwo Polski. Pracę rozpoczyna obszerny biogram prezentujący sylwetkę Jubilata, jak również wykaz jego osiągnięć naukowych oraz dydaktycznych. Przygotowane studium podejmuje ważne aspekty z dziejów militarnych oraz bezpieczeństwa Polski na przestrzeni dziejów (od XVI do XXI wieku).

Archiwum Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie Koncepcja utworzenia serii wydawniczej ma pozwolić nie tylko na wprowadzenie do obiegu historiograficznego najcenniejszych, a dotąd nieznanych prac, ale jednocześnie ma wskazać wagę i znaczenie prac badawczych podejmowanych nie tylko współcześnie, ale również wcześniej, w tym także w pierwszej połowie XX wieku. Ówczesny warsztat naukowy był inny niż obecnie. Inaczej konstruowano rozprawy doktorskie, kładąc nacisk na inne elementy. Obecnie publikacja tamtych dysertacji doktorskich pozwoli lepiej zrozumieć sposób, w jaki postrzegano krąg badawczy, do jakich zespołów docierano, jak budowano tezy badawcze i jak starano się je weryfikować. To, jak można sądzić, pozwoli lepiej zrozumieć specyfikę lwowskiej szkoły historycznej z pierwszej połowy XX wieku, która kontynuowała najlepsze tradycje polskiej szkoły historyków lwowskich. Oni to w XIX wieku znacząco przyczynili się do powstania polskiej historiografii, a następnie wytyczyli jej pierwsze obszary badawcze. Lwów, obok Krakowa i działającego tam Uniwersytetu Jagiellońskiego, był w tamtym czasie miejscem szczególnie ważnym dla rozwoju polskiej historiografii.

	Autorzy: Teodor Zagalak (Opracowanie, wstęp naukowy, przygotowanie do druku Maciej Franz) Tytuł: Bunt Krzysztofa Kosińskiego 1591-1593 Miejsce wydania: Warszawa Rok wydania: 2021 ISBN: 9788328601567 Oprawa: miękka Ilość stron: 167 Powstanie kozackie pod przywództwem Krzysztofa Kosińskiego, nie doczekało się do tej chwili w polskiej historiografii kompleksowego opracowania w postaci monografii. W drugiej połowie lat 20. XX wieku, na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie powstała rozprawa naukowa autorstwa Teodora Zagalaka, która temat ten podejmowała. Nigdy nie ukazała się drukiem, toteż ten nieznany dotąd rękopis, odnaleziony po niemal 100 latach, pozostaje nie tylko świadectwem dokonań szkoły lwowskiej, ale także ważnym fragmentem polskiej kultury, którą próbowano skazać na zapomnienie. Oparta o ówcześnie dostępne źródła i literaturę, jest jedną z pierwszych w polskiej historiografii próbą analizy tego powstania kozackiego. Edycję uzupełnia jeden z pierwszych, powstały w gronie lwowskich historyków, anonimowy rękopis, będący próbą syntezy wojen polsko-kozackich w XVII wieku. Także i ten unikalny rękopis jest fragmentem polskiego dziedzictwa narodowego, który przez blisko 100 lat pozostawał niedostępnym dla polskich historyków.

	Autorzy: Franciszek Owadiuk (Opracowanie, wstęp naukowy, przygotowanie do druku Maciej Franz) Tytuł: O polskim hetmanie XVII wieku Mikołaju Potockim Miejsce wydania: Warszawa Rok wydania: 2021 ISBN: 9788328601541 Oprawa: miękka Ilość stron: 350 Hetman wielki koronny Mikołaj Potocki jest jedną z tych postaci, które pomimo upływu lat nadal budzą skrajne emocje. Przez długi czas przypuszczano, że był to wódz pozbawiony historycznego ujęcia swojej biografii. O tej powstałej w 1927 roku, autorstwa Franciszka Owadiuka, nikt nie wiedział. Odnaleziony po blisko 100 latach rękopis rozprawy doktorskiej tego historyka jest niekompletny i częściowo zniszczony przez „archiwistów” sowieckich, ale daje szansę na włączenie tego tekstu do dorobku polskiej historiografii. Owadiuk nie przedstawił biografii swojego bohatera zgodnie z najbardziej popularnym jej ujęciem. W jego oczach Mikołaj Potocki nie był pijakiem, ani tak złym wodzem, jak zwykło się często uważać. Właściwy rękopis uzupełniają aneksy, przywołujące alternatywne ujęcia części biografii i odbudowana współcześnie bibliografia tej rozprawy.

	Autorzy: Antoni Łukaszewski (Opracowanie, wstęp naukowy, przygotowanie do druku Maciej Franz) Tytuł: Rok 1638 w dziejach stosunków polsko-kozackich (Bunty Ostrzanina, Skidana i Huni) Miejsce wydania: Warszawa Rok wydania: 2021 ISBN: 9788328601574 Oprawa: miękka Ilość stron: 122 Powstanie kozackie 1638 roku, było ostatnim wystąpieniem tej społeczności przed czasami „złotego pokoju” i późniejszego powstania Bohdana Chmielnickiego. Prezentowany rękopis poświęcony temu wystąpieniu Kozaków, powstał w 1924 roku na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie. Antoni Stanisław Łukaszewski napisał swoją monografię powstania kozackiego 1638 roku pod opieką naukową profesora Stanisława Zakrzewskiego. Jego rozprawa doczekała się krytycznej i dogłębnej recenzji wewnętrznej, która także jest tu publikowana. Rękopis mający już blisko 100 lat rękopis, jest nieznany, nie był nigdy obiektem zainteresowania polskich historyków, choć stanowi jedną z pierwszych prób analizy powstania Ostrzanina, Skidana i Huni. Jest trwałym przykładem stanu wiedzy, badań i umiejętności warsztatowych, młodych adeptów sztuki historycznej w pierwszych latach Niepodległej Polski. W pełni zasługuje na wprowadzenie do polskiej historiografii.

	Autorzy: Jan Okołot (Opracowanie, wstęp naukowy, przygotowanie do druku Maciej Franz) Tytuł: Rola historyczna Kozactwa dońskiego w walce z Turkami i Tatarami w jego najbardziej bohaterskim okresie (1637–1642) Miejsce wydania: Warszawa Rok wydania: 2021 ISBN: 9788328601550 Oprawa: miękka Ilość stron: 169 Pojęcie Kozaczyzna w Polsce jednoznacznie wiąże się z Ukrainą i Kozakami zamieszkującymi nad Dnieprem. Historia Kozaczyzny dońskiej rzadko pojawia się w polskiej historiografii. Nie wiąże się bezpośrednio z dziejami państwa polsko-litewskiego, dlatego niezbyt często jest obiektem zainteresowania polskich historyków. Odnaleziony w lwowskim archiwum rękopis pracy doktorskiej Jana Okołota, powstał na Uniwersytecie Wiedeńskim i został tam obroniony w 1922 roku. Prezentowana wersja, powstała w latach 1926–1928 w wyniku procesu nostryfikacji dyplomu doktorskiego, dzięki namowom profesorów Adama Szelągowskiego i Stanisława Zakrzewskiego. Jest to unikalna w polskiej historiografii, nie znana, a mająca już blisko 100 lat, jedyna taka próba ujęcia losów Kozaczyzny dońskiej, w okresie jej szczytu potęgi w XVII wieku. Powinna zająć należne jej miejsce w polskiej kulturze.

2021

Stowarzyszenie Historyków Wojskowości